انواع دوره های آموزشی روزانه و شبانه
انواع دوره های آموزشی روزانه شبانه
دوره های آموزشی و تحصیلی دانشگاهی در ایران یکی از مباحثی هست که هر کنکوری باید در هنگام انتخاب رشته کنکور با آن آشنا باشد. این موضوع آنقدر حائز اهمیت می‌باشد که ممکن است تمام تلاش‌های شما را برای کنکور به باد بدهد. آکادمی ارشد منیجمنت که به طور تخصصی در حوزه کنکور مدیریت فعالیت می‌کند در این نوشته با نگاهی جامع به معرفی دوره‌های تحصیلی در دانشگاه می‌پردازد و جزئیات مرتبط با هر کدام که بر شما واجب است بدانید بیان می‌کند تا شما با اطلاعات کافی به انتخاب رشته کنکور خود بپردازید
گاها از دوستان یا دوربری ها شنیده باشید می‌گویند فلانی دانشجوی روزانه دانشگاه تبریز است منظور از کلمه روزانه چیست یا اینکه دانشجوی خودگردان هست در این مقاله سعی در معرفی تمام دوره های آموزشی به طور کامل و دقیقی دارم
پیش از شروع به معرفی یک سری نکات را برای تان توضیح خواهم داد
اگر قصد دارید به دانشگاه بروید و می‌خواهید انتخاب رشته اصولی و موفقی داشته باشید یکی از اطلاعات لازمی که باید جمع آوری کنید در مورد دوره‌های تحصیلی در دانشگاه‌های ایران است.
زمانی که در مورد این دوره‌ها اطلاعات جامع داشته باشید دقیقاً می‌دانید کدام دانشگاه رایگان است و برای تحصیل در کدام یک باید هزینه پرداخت کنید، سطح اعتبار کدام دوره بالاتر است، اساتید کدام دانشگاه قوی‌تر هستند. به کدام دانشگاه‌ها دوره تحصیلی خوابگاه تعلق می‌گیرد و اعتبار مدرک کدام یک بالاتر است
پس حالا که تا حدودی با اهمیت این دوره‌های تحصیلی روزانه، شبانه، غیرانتفاعی، مجازی و … آشنا شدید بایستی به عنوان دانشجوی آینده اطلاعات جامعی کسب کنید تا بتوانید به بهترین انتخاب را برای تحصیل در دانشگاه مورد نظر تان کسب کنید
انواع دانشگاه‌ها در ایران
قبل از اینکه در مورد دوره‌های تحصیلی در دانشگاه‌ها صحبت کنیم، بهتر است ابتدا بدانید که دانشگاه‌ها در ایران وابسته به دو وزارتخانه هستند. اگر دقت کرده باشید سردر دانشگاه‌ها عبارتی مانند وزارت علوم و تحقیقات و فناوری یا دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز درج شده است به طور کلی دانشگاه‌ها وابسته به دو وزارتخانه هستند
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری
رشته‌هایی که مربوط به پزشکی و پیراپزشکی و به طور کلی درمان و بهداشت باشند زیر نظر وزارت بهداشت قرار دارند و بقیه رشته‌هایی مانند مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی، هنر و کشاورزی توسط وزارت علوم اداره می‌شوند. در مجموع که شامل دانشگاه‌های سراسری، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور، پردیس خودگردان، موسسات و دانشگاه غیرانتفاعی و دانشگاه‌های علمی کاربردی می‌باشد.
انواع دوره تحصیلی در دانشگاه
دانشگاه‌ها در ایران ممکن است دانشجویان را به صورت دوره‌های تحصیلی مختلفی در رشته‌های مختلف پذیرش کنند. این بدین معناست که ممکن است تعدادی دانشجو در یک دانشگاه درس بخوانند؛ اما ممکن است شرایط تحصیل و اعتبار مدرک همه‌ی آنها یکسان نباشد. به همین دلیل در زیر انواع دوره‌های تحصیلی دانشگاهی یا به قولی دیگر انواع پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های ایران را نام می‌بریم تا با آنها آشنا باشید
1. دوره روزانه
دوره تحصیلی روزانه در اصل مهم‌ترین دوره دانشگاهی می‌باشد و رقابت اصلی بین شرکت‌کنندگان کنکور برای دوره روزانه است. دوره روزانه در اصل فقط در دانشگاه‌های سراسری یا دولتی بیان می‌شود و در سایر دانشگاه‌ها اعم از آزاد و پیام نور و غیرانتفاعی وجود ندارد.
هزینه های دانشگاه روزانه
دانشجویان مقطع روزانه دانشگاه‌ها هزینه‌ای به عنوان شهریه دانشگاه پرداخت نمی‌کنند و نوبت روزانه برای پذیرفته‌شدگان آن رایگان می‌باشد. همچنین به این سری دانشجویان نسبت به دوره‌های تحصیلی دیگر امکاناتی مانند خوابگاه، سلف غذای دانشگاهی و… تعلق می‌گیرد و دانشجوی روزانه هزینه اندکی بابت غذا و سرویس رفت و آمد دانشگاه پرداخت می‌کنند. از ویژگی‌های دیگر دانشگاه‌های روزانه، اساتید برتر کشور در این دانشگاه تدریس می کنند
و در کنار آن امکانات آموزشی و پژوهشی عالی، محیط و فضای بزرگ و زیبا که احساس خاصی به هر دانشجویی سراسری می‌دهد که برخی رایگان بوده اما برخی دیگر به دلیل سوبسیدهایی(یارانه های) که دولت به آنها اختصاص می‌دهد دارای قیمت بسیار پایینی می‌باشد. به همین جهت نیز این دوره دارای ظرفیت‌های محدودی می‌باشد که رقابت به وجود می‌آورند.
نکته ی مهم توجه کنید ممکن است بر اساس قوانین دانشگاه‌ها که هر سال در دفترچه انتخاب رشته کنکور اعلام می‌کنند برخی از خدمات را حتی به دانشجویان روزانه ارائه ندهند. به عنوان مثال یکی از دانشگاه‌های ایران در یکی از سال‌های تحصیلی از ارائه خوابگاه به دانشجویان روزانه خودداری کرد و خیلی از دانشجویان شهرستانی دچار مشکل در سکونت خود شدند. پس به این نکته خیلی توجه کنید و حتما دفترچه انتخاب رشته ی خود را به دقت چک کنید
معایب دوره‌های تحصیلی روزانه
دانشگاه‌های روزانه جز دانشگاه‌های سراسری و دولتی به حساب می‌آیند. بیشترین مزایا و امکانات از بین تمام دوره های متعلق به دوره تحصیلی روزانه است. اما در مقابل آن باید به دو نکته توجه کرد. رشته‌های تحصیلی روزانه به خاطر اینکه بیشترین هزینه‌ها را دولت تامین می‌کند انتظاراتی را بعد از فارغ التحصیلی از متقاضی دارد. این انتظارات تحت عنوان «تعهد به خدمت» از آن نام برده می‌شود.
دانشگاه‌های روزانه مانند دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه علوم پزشکی که طرح خدمت دارند و یک سری رشته‌های دانشگاه علوم پزشکی که تعهد به خدمت انها دو برابر یا بیشتر از زمان تحصیل است. علاوه بر این دانشگاه ها یکسری رشته های تحصیلی دیگر وضعیتی اینچنین دارند. به هر حال داشتن تعهد خدمت امکان خروج از کشور را برای شما مشکل می کند.
البته نکته‌ای دوم در خصوص دانشجویان نوبت روزانه وجود دارد که باید دانشجویان دوره روزانه هنگام ثبت‌نام حتماً توجه کنند. این نکته بسیار مهم آن است که به دلیل استفاده این دسته از دانشجویان از خدمات و سوبسیدهای رایگان دولتی، پس از اتمام تحصیل اگر قصد خروج از کشور را داشته باشند باید مدرک خود را با پرداخت هزینه آزاد کنند.
به همین منظور در ابتدای مقطع تحصیلی معمولا دانشجویان ملزم به تکمیل و امضا فرمی هستند که در آن قید شده است که دانشجو تعهد می‌دهد نسبت به آموزش‌هایی که به او داده می‌شود مسئول است و باید مدت زمان مشخصی را پس از فارغ‌التحصیلی دانشگاه در داخل کشور مشغول به کار شود که مدت زمان این تعهد بسته به رشته متفاوت می‌باشد. و همین طور این نکته نیز در این خصوص باید مطرح کرد که این تعهد ربطی به جنسیت ندارد و تمام دانشجویان دختر و پسر مشمول آن می‌شوند. که در ادامه توضیح میدهم چه دانشگاه های هزینه ی آزاد سازی مدرک وبسیاری از این موارد را ندارند
آیا تمامی دانشگاه‌های روزانه در یک سطح علمی قرار دارند؟
دانشگاه‌هایی مانند شریف، تهران، امیرکبیر، بهشتی، دانشگاه اصفهان و … در سطح یک قرار دارند و دانشگاه دیگری در سطح دوم و سوم قرار می‌گیرند.
2. دوره شبانه نوبت دوم
شاید با شنیدن کلمه شبانه فکر کنید که کلاس‌ها در روز برگزار نمی‌شود اما اینطور نیست دوره شبانه یا نوبت شبانه نیز بسیار گفته می‌شود،
همانند نوبت روزانه فقط در دانشگاه‌های سراسری و دولتی وجود دارد نه در دانشگاه‌های دیگر. دانشجویان دوره شبانه و روزانه با هم و در سر یک کلاس درس می‌خوانند و اساتید یکسانی دارند. تنها تفاوت نوبت شبانه با دوره روزانه دانشگاه در هزینه‌های دوره شبانه است که بر خلاف دانشجویان روزانه باید هزینه پرداخت کنند. هرچند در این دوره تحصیلی باید هزینه پرداخت کرد اما هزینه پرداختی به اندازه هزینه‌های دوره پردیس خودگردان یا آزاد نمی‌باشد که درادامه به آنها اشاره خواهیم کرد و در عوض مدرکی هم رده با مدرک دانشجویان دوره روزانه دریافت می‌کنند.
اما چند نکته در ارتباط با دوره‌های شبانه دانشگاه‌ها وجود دارد. اولین نکته آن است که این دوره هم ظرفیت محدودی دارد و باید برای قبولی در دوره شبانه یک دانشگاه در کنکور رقابت کرد. دومین نکته این است که با وجود تشکیل این دوره تحصیلی دانشگاهی در دانشگاه‌های سراسری و دولتی، ممکن است برخی از خدمات که به دانشجویان ارائه می‌شود دارای هزینه بالاتری باشد. به عنوان مثال در بیشتر دانشگاه‌های سراسری فقط به دانشجویان روزانه خوابگاه تعلق می‌گیرد؛ با این وجود برخی از دانشگاه‌های شبانه به دانشجو های خود خوابگاه می دهند اما این مورد ممکن است در سالیان مختلف فرق داشته باشد پس به قوانین هر سال دانشگاه مراجعه فرمایید.
با این وجود هزینه دریافتی بابت خوابگاه از این دانشجویان بیشتر خواهد و یا در مثالی دیگر هزینه غذای سلف برای دانشجویان شبانه با وجود ارزان‌تر بودن نسبت به بیرون، از قیمت غذای دانشجویان نوبت روزانه بیشتر باشد.
اما به همین خاطر سازمان سنجش برای پذیرش رشته‌های دوره شبانه گزینش استانی یا بومی گزینی را در نظر گرفته است که ظرفیت برخی رشته‌ها در مراکز استان‌ها ۸۰ درصد به بومیان آن استان تعلق بگیرد. با انتخاب دانشگاه استان و شهر خودتان هم شانس پذیرش را بالا می‌برید و هم هزینه خوابگاه و رفت و آمد شما کاملاً حذف می‌شود.
مزایای شبانه
از نکات دوره شبانه دانشگاه‌ها، بحث تعهد خدمت است. همانطور که در بخش دوره تحصیلی روزانه مشاهده نمودید برای دانشجویان روزانه مسئله‌ای به نام تعهد خدمت وجود دارد که این تعهد برای فارغ‌التحصیلان شبانه وجود ندارد.
آشنایی با دوره‌های پردیس خودگردان یا دانشگاه پردیس بین‌الملل
یکی از دانشگاه‌های با کیفیت در ایران دانشگاه‌های پردیس خودگردان یا پردیس بین‌الملل است. دانشگاه‌های پردیس جز دانشگاه‌های سراسری هستند. این دانشگاه‌ها زیر مجموعه دانشگاه‌های مادر مانند دانشگاه تهران، شهید بهشتی ،شریف و…می باشند.
دانشگاه‌های پردیس بین‌الملل ابتدا با نیت پذیرش دانشجوی خارجی تاسیس شدند اما به دلیل اینکه دانشجوی خارجی به حد کافی جذب نشد ظرفیت باقیمانده به دانشجویان داخلی داده شد. در واقع اساتید و امکانات سطح بالایی در این دانشگاه وجود دارد و این از مزایایی دانشگاه محسوب می‌شود.
باید اضافه کرد تمامی رشته‌های تحصیلی در این دانشگاه‌ها وجود ندارند و تنها رشته‌هایی که طرفدار بالایی دارند در این دانشگاه دایر هستند. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد وجود رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی در این دانشگاه ، باعث شده که اکثر داوطلبان گروه تجربی روی دانشگاه پردیس خودگردان برنامه ریزی کنند و به آرزوی خود برسند.
دانشجویان دوره پردیس برخلاف دانشجویان شبانه با دانشجویان روزانه سر یک کلاس حاضر نمی‌شوند. اما از همان اساتید را تجربه می‌کنند و مدرکی با اعتباری برابر با مدرک نوبت روزانه دریافت می‌کنند.
نکته دیگر نیز در ارتباط با دانشگاه‌های پردیس وجود دارد
- ساختمان پردیس این دانشگاه‌ها می‌تواند خارج از دانشگاه اصلی یا حتی خارج از شهر مورد نظر باشد. پس این مورد را نیز حتماً موقع انتخاب رشته خود دقت فرمایید
- دلیل مدیریت جداگانه دانشگاه‌های پردیس خودگردان و بین الملل علاوه بر هزینه تحصیل، هزینه خوابگاه و سلف غذا و سایر خدمات رایگان نبوده و شما باید مبالغ بالایی را پرداخت نمایید. البته ممکن است پردیس یک دانشگاه اصلاً یک سری از خدمات را به دانشجویان خود ارائه ندهد.
- رشته‌های علوم انسانی اصلاً دوره تحصیلی پردیس خودگردان ندارند و فقط شامل علوم ریاضی و مهندسی، پزشکی و پیراپزشکی می‌شود
دانشگاه آزاد
دانشگاه آزاد در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های تحصیلی دانش آموزان از بین انواع دانشگاه ها در ایران است. این دانشگاه‌ها در تقریبا هر شهری شعبه دارند و مدرک قابل اعتمادی را به دانشجویان ارائه می‌دهند. با این حال، تعداد رشته‌های ارائه شده در دانشگاه‌های آزاد نسبت به دانشگاه‌های دولتی کمتر است.
همچنین برای ورود به برخی از رشته‌های برتر گروه علوم تجربی مانند پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پرستاری، نیاز به قبولی در آزمون ورودی و کنکور سراسری است. همچنین، هزینه تحصیل در دانشگاه‌های آزاد وجود دارد.
دانشگاه‌های آزاد هم از طریق کنکور و هم از طریق سوابق تحصیلی (البته بسته به رشته تحصیلی) دانشجو می‌پذیرند. دانشجویان نیز برای تحصیل در این دانشگاه باید شهریه پرداخت کنند. شهریه دانشگاه آزاد بعد از پردیس بالاترین هزینه را دارد.البته دانشگاه‌های آزاد از طریق دو ظرفیت دانشجو از طریق کنکور قبول می‌کنند.
1.عادی
2. مازاد ظرفیت
که بیشتر در ارتباط با رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی می‌باشد و هزینه شهریه‌های دانشگاه آزاد در مازاد ظرفیت بیشتر از حالت عادی است
دانشگاه آزاد و شیوه‌های پذیرش دانشجو
داوطلبان تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه آزاد می‌توانند از دو طریق شرکت در کنکورسراسری یا بدون کنکورسراسری برای برخی رشته‌ها، وارد دانشگاه شوند. اما برای مقاطع تحصیلی بالاتر پذیرش دانشجو صرفا از طریق کنکور صورت گرفته و تنها دانشجویان واجد ملاک‌های استعداد درخشان می‌توانند بدون کنکور به تحصیل خود ادامه دهند.
-
دانشگاه یا موسسات غیرانتفاعی
آشنای کامل با دوره‌های تحصیلی پذیرش در دانشگاه‌های غیرانتفاعی هم از طریق آزمون سراسری است و هم از طریق سوابق تحصیلی است. دانشگاه‌های غیرانتفاعی یا غیر دولتی جز دانشگاه‌هایی محسوب می‌شوند که باید برای تحصیل در آن شهریه پرداخت کرد. مطمئناً شهریه این دانشگاه به اندازه دانشگاه پردیس خودگردان و دانشگاه آزاد نیست. دانشگاه و موسسات غیرانتفاعی به صورت هیات امنایی مدیریت می‌شوند و تمامی هزینه‌های دانشگاه از شهریه دانشجویان تقبل می‌شود.
همچنین به دلیل عدم ارتباط با دولت و خصوصی بودن آنها اعتبار علمی بالایی ندارند. اما قبولی در دانشگاه‌های غیر انتفاعی بسیار ساده است و حتی با معدل نیز شما را قبول می‌کنند. نکته مهم دیگر در ارتباط با این دانشگاه‌ها این است که معمولا خدمات رفاهی مانند خوابگاه به دانشجویان ارائه نمی‌دهند. پس این مورد را هم در هنگام انتخاب رشته کنکور در نظر داشته باشید.
5. دانشگاه پیام نور
دانشگاه‌های پیام نور نیز جز دانشگاه هی دولتی محسوب می‌شود که زیر نظر وزارت علوم تحقیقات می‌باشد. سیستم آموزشی این دانشگاه در گاهی اوقات بر پایه آموزش نیمه حضوری می‌باشد. این ویژگی دانشگاه‌های پیام نور باعث می‌شود اکثرا به صورت غیر حضوری واحدهای درسی را فرابگیرند ولی حضوری امتحان دهند. این ویژگی برای افرادی که شاغل هستند بسیار مناسب هست. تحصیل در دانشگاه‌های پیام نور نیز برای دانشجویان هزینه دارد اما هزینه‌های آن نسبت به غیرانتفاعی و آزاد و پردیس کمتر است. برای قبولی در این دانشگاه نیز قبولی کار بسیار آسانی می‌باشد اما اعتبار دانشگاه به نسبت کمتر خواهد بود.
معایب تحصیل در دانشگاه پیام نور
آشنای کامل با دوره‌های تحصیلی در دانشگاه‌های پیام نور به علت اینکه برای واحدهای درسی حد نصاب استاندارد ساعت آموزشی در نظر گرفته نشده و کلاس‌های درسی تنها برای واحدهای عملی، مهم و آزمایشگاه برگزار می‌شود دانشجو زیاد در دانشگاه حضور ندارد و از طرف دیگر اساتید ملزم هستند تنها کتاب‌های تعیین شده را آموزش دهند و به مطالب آن بسنده کنند و این یکی از معایب دانشگاه پیام نور به حساب می اید.
آشنای کامل با دوره‌های تحصیلی در دانشگاه‌های پیام نور اصلاً مقطع کاردانی و فوق دیپلم وجود ندارد و تنها مقطع برای شروع کارشناسی است. باید اضافه کرد در دانشگاه‌های پیام نور رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی وجود ندارد و به هیچ وجه دنبال این رشته‌ها در این دانشگاه نباشید.
مزایای دانشگاه پیام نور
دانشگاه‌های پیام نور برای گرفتن معافیت تحصیلی و سربازی گزینه خوبی هستند.
یکی از مزیت‌های شرکت در دوره تحصیلی دانشگاه پیام نور این است که شما می‌توانید هم‌زمان در دو رشته تحصیل نمایید.
این ویژگی برای افرادی که شاغل هستند بسیار مناسب هست
مقایسه اعتبار مدارک انواع دانشگاه های مختلف
اگر بخواهیم اعتبار مدارک دوره‌های دانشگاهی را با یکدیگر مقایسه کنیم، دوره‌های روزانه دانشگاه‌های سراسری و دوره‌های شبانه و پردیس خودگردان (شهریه پرداز) اعتبار بالاتری دارند.
این دانشگاه‌ها همچنین خدمات بیشتری را به دانشجویان ارائه می‌دهند که در واقع هزینه آنها از طریق دولت تامین می‌شود.
اما یکی از مزایایی که دوره‌های شبانه و پردیس خودگردان نسبت به دانشگاه روزانه دارند، عدم تعهد خدمت پس از فارغ التحصیلی است
تفاوت دانشگاه های خودگردان و شبانه و روزانه چیست؟
دوره‌های روزانه، شبانه و پردیس در دانشگاه‌های سراسری پذیرش می‌شوند. با این تفاوت که دوره‌های روزانه خدمات تحصیل رایگان و به طبع آن تعهد خدمت دارند. برای دوره‌های شبانه و پردیس، در طول تحصیل هزینه‌هایی پرداخت می‌کنید، اما می‌توانید بدون تعهد به دانشگاه مهاجرت تحصیلی کنید
جمه بندی
بسیاری از دانشجویان باید در زمینه انتخاب یکی از انواع دوره‌های تحصیلی هنگام انتخاب رشته کنکور محتاط باشند. قطعا پیشنهاد همه برای انتخاب رشته کنکور نوبت روزانه است. با این وجود ممکن است بر اساس شرایط موجود دوره تحصیلی دیگری برای شما مناسب باشد اما مهم ترین نکته که شما باید بدانید این هست که امکان پیشرفت برای شما وجود داره و همانطور که می دانید در هر موقعیتی به خود فرد بستگی داره که چه دانشگاه چه رشته ای را انتخاب کند و هدفش از دانشگاه رفتن چه هست .
با آرزوی موفقیت برای شما
پریا ابراهیمی
